درآمدی بر نقد نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو

ابراهام مازلواز جمله اندیشمندانی است که در زمینة تشخیص و دسته‌ بندی نیازهای انسانی، صاحب ‌نظر است. وی در قالب نظریة سلسله‌ مراتب نیازها، مدعی است که نیازهای انسان، به پنج‌دسته: نیازهای زیستی، امنیت، محبت، احترام و درنهایت نیاز به خود شکوفایی قابل تقسیم‌ بندی است. به‌ نظر می‌رسد مدل انگیزشی مازلو به‌رغم نکات مثبت، اشکالات اساسی هم داشته باشد که این تحقیق قصد پرداختن به آنها را دارد و هدف اصلی این مقاله، نقد و بررسی دسته‌ بندی نیازهای انسان است. این پژوهش، از جهت نوع، توسعه‌ای ـ کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر نوع داده‌ ها، کتابخانه ‌ای ـ اسنادی محسوب می‌شود. این نظریة با توجه به دیدگاه صاحب‌نظران مدیریت و علوم اجتماعی در داخل کشور و اندیشمندان خارج از کشور، در چهار دیدگاه: انسان‌شناسی، هستی‌شناختی، روش‌شناختی و سایر منظرها، مورد مطالعه و بررسی و نقد قرار گرفت. در این مقاله تلاش شده است، نقاط مثبت و نقدهای اساسی بر نظریة مازلو از منظر دانشمندان غربی و نگاه داخلی به‌ ویژه از زاویة دینی و بومی، مطرح شود